مبناي روان‌شناختي رفتار دولتمردان امريكا
سخن سردبیر: حجت‌اله مرادی
رفتار اجتماعي از اساسي‌ترين مسائل انساني است و از نزديك‌ترين مفاهيم به ذهن انسان است، به به گونه‌اي كه انفكاك آن از ذهن و روان انسان ممكن نيست، به ويژه اگر اين مسئله، مربوط به رفتار دولتها باشد. در اين فرآيند انسان از آغاز دربارة موضوعات پيرامون خود كه دربرگيرنده رفتار جامعه وي بوده، به تفكر و جستجو پرداخته است. با وجودي كه مطالعات بسياري درباره رفتار اجتماعي و سياسي نظام بين‌الملل ـ كه از آغاز تشكيل جامعه انساني تاكنون ادامه دارد ـ انجام شده است ولي نمي‌توان همه افكار و انديشه‌هاي اجتماعي را با آنچه از ديدگاه تخصصي در عمليات رواني مطرح است، يكسان و منطبق دانست. شكي نيست كه بررسي علمي رفتار انساني سابقه ديرينه دارد ولي گردهم آمدن مجموعه‌اي از ديدگاهها و پيدايش روشها و شيوه‌هاي درك و تحليل رفتار اجتماعي در قالب رشته علمي عمليات رواني امري نسبتاً تازه است.
|
|
متقاعدسازي در تئوري و عمل
نویسنده: دكتر محمدحسين الياسي
چكيده
بيش از پنج دهه است كه روان‌‌شناسان اجتماعي و دانشمندان علوم ارتباطات به بررسي علمي و نظام‌مند متقاعدسازي پرداخته‌اند. حاصل اين بررسيها فرمول‌بندي چند مدل نظري براي تبيين فرآيند متقاعدسازي است. هر يك از آن مدلها ابعادي از فرآيند متقاعدسازي را مشخص كرده‌اند. مثلاً مدل متقاعدسازي هاولند، كه از قديمي‌ترين مدلها است فرآيند متقاعدسازي را متشكل از چهار عنصر اساسي تلقّي كرده و به تحليل هر يك از آن چهار عنصر پرداخته است. در حالي كه مدل حقيقت‌نماييِ تفسير شناختي، نشان داده است كه متقاعدسازي دو مسيرِ كمابيش متفاوت از يكديگر است و هر يك از آن دو مسير، براي متقاعدسازي برخي مخاطبان اثر‌گذار است. مدل ناهماهنگي شناختي نيز براين فرض اساسي مبتني است كه پديد آمدن تعارض و عدم تعادل در درون انسانها سرانجام مي‌تواند به تغيير نگرش و متقاعدسازي آنان منجر شود.
كليد واژه‌ها: متقاعدسازي، تبليغات، تغيير نگرش.
|
|
ملاحظات سياسي و رواني در عمليات ضد شورش
نویسنده: ريچاردجي. استيل ول/ مترجم: علي جامه‌بزرگ
چكيده
اين مقاله به ابعاد رواني درگيريها مي‌پردازد، زيرا ابعاد رواني بُعدي است كه كمتر به آن توجه شده است و بهتر است در آن جداگانه تأمل كرد. منازعاتي كه بين گروههاي انساني، ملل يا ائتلافها رخ مي‌دهد، حاصل برخورد اهداف يا تقابل منافع طرفين درگير است. ماهيت منافع چنان است كه رقبا آماده‌اند بر سر آن بجنگند و كشته شوند. گاهي، هر چند موقتاً، كشمكش پايان مي‌يابد و اين زماني است كه يك طرف مخاصمه درمي‌يابد اگر به دشمن فرصت تجديد نظر بدهد، طرف خودي منافع بيشتري به دست خواهدآورد يا حداقل زيان كمتري را متحمل خواهد شد. حريفي كه دست از مبارزه بر مي‌دارد به ادامة آن اميدي ندارد.
|
|
عملياتي‌سازي عمليات رواني
نویسنده: حسن سبيلان اردستاني
چكيده
عمليات رواني از دو بخش عملي و نظري تشكيل شده است. در بيشتر مراكز علمي، دانشگاهي، نظامي و غيرنظامي، به بخشهاي نظري عمليات رواني توجه شده و سعي بر اين است بر اساس علوم ارتباطات و روان‌شناسي هر روز به غناي اين دانش افزوده شود. اين امر در دو حوزة نظريه‌پردازي و تحليل عمليات رواني انجام مي‌گيرد، اما از لحاظ عملي اين حاكميتها و ارتشهاي آنها هستند كه متولي اجراي عمليات رواني مي‌باشند، آنها متناسب با دانش خود، آگاهانه يا ناآگاهانه به عمليات رواني اقدام مي‌كنند و در مراحل پايين‌تر اين عمليات در اختيار كارگزاراني قرار مي‌گيرد كه هيچ‌گونه اشرافي به موضوع نداشته و يا حتي از اين عمليات آگاهي ندارند و تنها وظيفة ابلاغ شده را اجرا مي‌كنند. با توجه به مطالب مذكور مشاهده مي‌شود فاصله زيادي بين بخشهاي عملي و نظري است هر چند كه نبود اشراف به يك سيستم به معناي استفاده نكردن از آن نيست، ولي پيوند اين دو باعث هر چه پربارتر شدن اين حوزه اعم از تهاجمي يا تدافعي است و اشراف بيشتر به سيستم عمليات رواني، فعاليت مفيد و كارآمد آن را به بالاترين سطح مي‌رساند. گفتني است در جامعه ايران، فاصله ياد شده زياد است و كمتر مطلبي را مي‌توان يافت كه پيوند بين دو حوزه عمل و نظر در آن رعايت شده باشد، با توجه به اين پيش درآمد، در اين مقاله سعي شده است نحوه عملياتي‌سازي عمليات رواني توصيف گردد.
|
|
كلازويتس در عصر شبكة الجزيره تجديد نظر در روابط ارتش و رسانه‌ها
نویسنده: رابين براون/ مترجم: دكتر سعيد ميرترابي
چكيده
افزايش سريع شمار رسانه‌هاي خبري در خلال 20 سال گذشته به معناي آن است كه اقدامات نظامي كشورهاي غربي با پوشش خبري و تحليلي گستردة اين رسانه‌ها همراه خواهد شد. بيشتر تحليلهايي كه دربارة روابط ميان جنگ و رسانه مطرح شده، به ماهيت مستمر روابط بين روزنامه‌نگاران و نيروهاي مسلح و يا به آثار مخرب پوشش خبري رسانه‌ها بر عمليات نظامي توجه كرده است. در اين مقاله اين بحث مطرح مي‌شود كه به تحولات ايجاد شده در رسانه‌ها و رابطة آن با امور نظامي بايد به شيوه‌اي جامع‌تر توجه شود. چنين رويكردي مبتني بر آن است كه آثار تحولات رسانه‌اي بر اجراي عمليات نظامي شديد‌تر از آن است كه معمولاً تصور مي‌شود. هستة نظري مقاله از بحث كلازويتس (جنگ ادامة سياست است) گرفته شده است. براساس تحليل كلازويتس جنگ بايد فرآيندي تلقي شود كه در آن منازعه در بستري سياسي شكل مي‌گيرد و اين فضاي سياسي است كه بر پويايي اقدام نظامي تأثير مي‌گذارد و در عين حال اين پيامدهاي اقدام نظامي است كه فضاي سياسي را تحت تأثير قرار مي‌دهد. بر اثر اين تأثيرگذاري و تغيير سياسي ناشي از آن، ماهيت منازعه نيز تغيير شكل پيدا مي‌كند. در اين مقاله شواهدي كه از عمليات جنگي در كوزوو و جنگ با تروريسم به دست آمده است براي بررسي روابط ميان رسانه‌ها و ارتش ـ مورد استفاده قرار گرفته است.
|
|
پخش رسانه‌ها، ارزيابي تأثير و پس‌آزمون فرآورده‌هاي عمليات رواني
گردآوری و ترجمه: پریسا کریمی‌نیا
چكيده
واحدهاي عمليات رواني، فرآورده‌هاي خود را پخش مي‌كنند تا از ميان افرادي كه از رسانه‌هاي ديداري ـ شنيداري، شنيداري يا ديداري استفاده مي‌كنند، مخاطبان مورد نظر خود را جذب كنند. برنامه‌هاي مربوط به اقدامات روان‌شناختي كه نيروهاي عمليات ويژه و نيروهاي هدفِ كلي(GP) آن را اجرا مي‌كنند مي‌توانند كليّت برنامة عمليات رواني را تقويت كنند. براي اينكه كاركنان عمليات رواني بتوانند ميزان تأثيرگذاري برنامة عمليات رواني را تعيين كنند، بايد تأثير فرآورده‌هاي اين عمليات را بر مخاطبان ارزيابي كنند. آنها بايد مشخص كنند كه رفتار خاصي كه از مخاطبان سرزده، ناشي از فرآورده‌هاي عمليات رواني بوده يا متأثر از عوامل ديگر بوده است. كاركنان عمليات رواني از طريق پس‌آزمون مي‌توانند دريابند كه چرا مخاطبان مورد نظر چنان رفتار و واكنشي را داشتند.
|
|
جنگ نامتقارن و تأثير مولفه‌هاي فرهنگي و رواني
نویسنده: عليرضا موحدي علوي
اشاره
در سالهاي اخير جنگ نامتقارن بيش از پيش در كانون توجه قرار گرفته و بسياري از مباحث جاري در حوزه نظامي، از اين مقوله تأثير گرفته است. اغلب از اصطلاح نامتقارن براي توضيح مجموعه عوامل پيدا و پنهان در نبردهاي آتي بين دو كشور غير همطراز استفاده مي‌شود. اين كاربرد، بر ابهام معنايي آن بيش از پيش مي‌افزايد. در عين‌حال، اين مسئله از واقعيت ديگري نيز خبر مي‌دهد، كه بخش نظامي از يكسو تحت تأثير تحولات بيروني و از سوي ديگر به دليل دگرگونيهاي دروني، وضعيت متفاوتي پيدا كرده است. بر اين مجموعه بايد گسترش عوامل رواني و فرهنگي را نيز افزود كه مفهوم نامتقارني را پيچيده‌تر مي‌كند. چنين تحولاتي، فرهنگ را به صورتي روزافزون بسط مي‌دهد و از درون همين گسترش است كه مسائل تازه‌اي پيش روي جامعه و مسئولان حوزه فرهنگي ـ نظامي قرار مي‌گيرد. بنابراين در زمينه‌اي اينچنين بسط يابنده و در حال دگرگوني، سياستگذاري فرهنگي مفهومي ثابت نخواهد داشت، رويكردها و برداشتهاي تازه‌اي در مورد سياستگذاري فرهنگي در جنگ نامتقارني نياز است تا آن را با شرايط در حال دگرگوني متناسب كند. در اين مقاله به اهداف و دامنه سياستگذاري و هم بر فرآيند آن اشاره مي‌شود تا ضمن حفظ گوهر بنيادين اهداف خود، بنا به مقتضيات اجتماعي، فرهنگي و سياسي تعبيري متناسب از اهداف ارائه كند.
|
|
تحليل گفتمان سياسي مقامات كاخ سفيد پس از واقعة 11 سپتامبر
نویسنده: سيدقاسم منفرد
اشاره
حادثه 11 سپتامبر فرصتي را براي نومحافظه‌كاران كاخ سفيد فراهم كرد تا بتوانند اميال و خواسته‌هاي خود را به بهانة مبارزه با تروريسم به جهان تحميل كنند و از رهگذر اين حادثه بيشترين بهره‌برداري را به دست آوردند. مقامات كاخ سفيد در نخستين واكنش در قبال اين حادثه جهان اسلام را مخاطب قرار دادند و انگشت اتهام به سوي كشورهاي اسلامي نشانه گرفتند. همچنين در اين راستا، براي توجيه بيشتر حملات خود به كشورهاي اسلامي ظهور تروريسم و گسترش سلاحهاي كشتار جمعي را بهانه قرار دادند، ولي در هر دو مورد حمله به كشورهاي افغانستان و عراق از يافتن تروريستهاي ادعا شده و سلاحهاي كشتار جمعي كه در حملات رواني خود بارها عليه اين كشورها به كار برده بودند، ناتوان ماندند و دنيا به بطلان استدلالهاي غرب كاملاً آگاه شد.
|
|
چشم‌اندازي بر عمليات رواني مشترك
نویسنده: جیمز هاوکینز/ مترجم: آرمين اميني
چكيده
به كارگيري هر وسيله‌اي در راستاي افزايش قدرت ملي، به ويژه در بخش نظامي، همواره از بعدي روان‌شناختي برخوردار بوده است. ادراكهاي خارجي از توانمنديهاي نظامي هر كشوري برپايه بازدارندگي راهبردي (استراتژيك)، شكل گرفته است. كارآمدي بازدارندگي راهبردي براي ما به گونه‌اي بوده است كه اصولاً از منظر رواني، يك حيطة امنيتي مؤثر را در مقابل تهديدهاي نيروي دشمن، در راستاي اهداف كلان ملي، ايجاد نموده است. عمليات رواني در اين زمينه، از اهميت بسزايي در جهت پيشبرد منافع و امنيت ملي برخوردار بوده است و امروزه در عرصه تعاملات نظامي، بر اثر تحولات موجود، از كارآيي به مراتب بيشتري در تأثيرگذاري بر محيط ادراكي ـ روان‌شناختي نيروي رقيب، مخاطبان و افكار عمومي پيش از آغاز نبرد يا در حين آن، بهره‌مند گشته است.
|
|
سياست رسانه‌اي پوتين
نویسنده: داوود كياني
چكيده
اين مقاله در صدد است تا سياست رسانه‌اي پوتين را در خصوص مديريت افكار عمومي روسيه بررسي كند. از نظر نگارنده، پوتين موفق شده است تا با مهار رسانه‌هاي متنفذ و بزرگي چون ان.تي.وي( ) و تي.وي.6،( ) سياستهاي امنيتي، نظامي و خارجي خود را با سرعت بيشتر پيش ببرد، هرچند كه اين سياست ممكن است آسيبهايي را براي آيندة دموكراسي در اين كشور در پيش داشته باشد.
|
|
دكترين مشترك عمليات‌رواني استراتژيك بينِ سازمانِ صحنة نبرد
نویسنده: كريستوفر اِل ليدا/ مترجم: علی اصغر تقی پور
چكيده
دكترين مشتركِ فعلي بيان مي‌كند كه چگونه فرماندهان نظامي مي‌توانند طرحهاي خود را توسعه دهند، نيروها را سازماندهي كنند و عمليات‌رواني را در حوزة تاكتيكي و عملياتي هدايت نمايند. با اين همه دكترين مشترك نمي‌تواند مكانيسمها و روالهاي قابل اعتماد را براي تلفيق عمليات‌رواني در سطح ملي با سازمانهاي دولتيِ ديگري كه مسئول فعاليتهاي اطلاعاتي‌اند عَرضه كند. بايد تعريفي واضح براي مكانيسمهاي هماهنگ‌سازي از دكترين مشترك ارائه گردد كه در سطح كلان، ابتكارات عمليات‌رواني استراتژيك صحنة نبرد را هماهنگ كند. مهم‌تر اينكه، ارائة چنين تعريفي از دكترين مشترك مجموعه‌اي مشترك، كامل و سازگار از رهنمودها و عملكردهايي را كه يك آژانس مركزي براي هماهنگ‌سازيِ بين سازماني در صحنة جنگ و سطوح ملي نياز دارد، تعيين مي‌كند و حمايت بينِ سازمانيِ (هماهنگ) مسئول و پاسخگو، بين رزمنده و فرماندهان گروه ويژة مشترك را تضمين مي‌كند.
|
|
انقلاب اطلاعات و مجازي‌سازي، فرصتها و چالشها
نویسنده: عليرضا بيابان‌نورد
چكيده
انقلاب اطلاعات و فناوريهاي وابسته، جوامع را با تحولي شگرف و بي‌سابقه مواجه ساخته است، تحولي كه اينك از انتخاب و اختيار به سمت نوعي اجبار سوق يافته است. اين مقاله ضمن ارائة شرايط و ويژگيهاي عصر جديد در صدد است تهديدات و فرصتهايي را كه اين انقلاب براي جوامع مختلف در پي دارد، بررسي كند و ضمن مطالعة موردي پديدة اينترنت، به تحليل وضعيت و شرايط ايران بپردازد و در آخر نيز ضمن نتيجه‌گيري به ارائة مختصري در خصوص عمليات رواني امريكا عليه ايران كه اخيراً در اينترنت آغاز شده است دست يابد.
|
|
دكترين جنگ اطلاعاتي چين
نویسنده: آرمين اميني
پيشگفتار
زماني مائوتسه تونگ، رهبر سابق جمهوري خلق چين گفته بود: براي كسب پيروزي در جنگ تا هنگامي كه انگيزه و هوشياري دشمن را با غلبه بر تفكرات آنان از ميان نبرده‌ايم، كاري اساسي نكرده‌ايم.1 واقعيت آن است كه عمليات رواني ـ اطلاعاتي، امروزه به مثابة يكي از ابزارهاي مؤثرِ پيروزي در جنگ، جايگاه ويژه‌اي در سياستهاي دفاعي ـ نظاميِ دولتها، يافته است و مبحث عمليات رواني، از مهم‌ترين موضوعات تعيين كننده در جنگهاي دوران پسا جنگ سرد است.2 در اين ميان، دولت چين به منزلة بازيگري فعال و تعيين كننده در فضاي نظام دو قطبي گذشته، دوران‌گذار و عرصة تعاملات بين‌المللي كنوني، نگرش راهبردي ويژه‌اي به اين مقوله براي سطح تأثيرگذاريِ مؤثر خود داشته است.
|
|
معرفی کتاب
در ذهن رئيس‌جمهور جرج دبليو بوش چه مي‌گذرد؟
معرفي: نادعلي باي
نويسنده: ژوستين اِي.فرانك
ناشر: انتشارات هارپركالينز (نيويورك)
تعداد صفحه: 245 صفحه ـ 14 ژوئن 2004 (25 خرداد 1383)
|
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
آمار
وب سایت:
